तुम्ही दररोज वर्तमानपत्रात किंवा टीव्हीवर शेअर बाजाराच्या बातम्या पाहत किंवा ऐकत असाल. ज्यामध्ये निफ्टी आणि सेन्सेक्सचा सर्वाधिक उल्लेख केलेला असतो. ज्यामध्ये असे म्हटले आहे की निफ्टी इतक्या अंकांनी घसरला आणि सेन्सेक्स इतक्या अंकांच्या वाढीसह बंद झाला.
याची माहिती नसलेल्यांच्या मनात अनेक प्रश्न निर्माण होतात. जसे-निफ्टी म्हणजे काय? निफ्टी कसे काम करते? निफ्टीची गणना कशी केली जाते? आणि त्याचा अर्थव्यवस्थेवर कसा परिणाम होतो? (nifty mhanaje kay va tyache karya in marathi) निफ्टीबाबत तुम्हांला काही प्रश्न असल्यास, हा लेख तुमच्यासाठी खूप महत्त्वाचा असणार आहे. म्हणून हा लेख शेवटपर्यंत नक्की वाचा.
निफ्टी म्हणजे काय? निफ्टीचे कार्य व भारतीय अर्थव्यवस्था
निफ्टी म्हणजे काय?
Nifty हा राष्ट्रीय शेअर बाजाराचा (NSE) निर्देशांक आहे. हे दोन शब्दांपासून बनलेले आहे (‘N’ = National आणि ‘IFTY’ = Fifty म्हणजे NSE-50). याची सुरुवात 1994 साली झाली. ज्यामध्ये देशातील टॉप 50 कंपन्यांना त्यांच्या कामगिरी आणि क्षेत्राच्या आधारे स्थान देण्यात आले आहे.
या कंपन्यांचे NSE द्वारे वेळोवेळी मूल्यांकन किंवा लेखापरीक्षण केले जाते. या मूल्यमापनाच्या आधारे, निफ्टी-50 मध्ये कोणत्या कंपनीचा समावेश करायचा आणि कोणत्या नाही हे ठरवले जाते.
NSE मध्ये देशातील 1600 हून अधिक कंपन्या नोंदणीकृत आहेत. निफ्टीमध्ये बँक, टेक्नॉलॉजी, फायनान्स, फार्मा, एफएमसीजी, ऑटो सेक्टर, मीडिया, रिअल स्टेट, एनर्जी इत्यादी देशातील विविध क्षेत्रांमधून या कंपन्या निवडल्या जातात. nifty मधील 50 कंपन्यांची त्यांची आर्थिक स्थिती, बाजार मूल्य आणि कामगिरीच्या आधारावर निवड केली जाते.
निफ्टी कसे कार्य करते? (How Nifty works?)
Nifty चे मुख्य कार्य म्हणजे निफ्टी आणि शेअर बाजारामध्ये समाविष्ट असलेल्या 50 कंपन्यांची कामगिरी जाहीर करणे होय. निफ्टीमध्ये समाविष्ट असलेल्या सर्व 50 कंपन्यांची कामगिरी कोणत्या क्षेत्रात किती गती आहे हे दर्शवते. कारण या सर्व कंपन्या भारतातील विविध क्षेत्रांतून घेतल्या आहेत.
जर निफ्टी 50 मध्ये समाविष्ट असलेल्या कंपनीला जास्त नफा मिळत असेल तर शेअर बाजारात त्या कंपनीच्या शेअर्सचे मूल्य आणि मागणी वाढते. आणि जर कंपनी तोट्यात गेली तर शेअर्सची किंमत आणि मागणी कमी होते. त्याचा थेट परिणाम निफ्टी-50 निर्देशांकावरही दिसून येत आहे.
निफ्टी 50 इंडेक्स वाढणे किंवा कमी होणे याचा थेट परिणाम भारतीय अर्थव्यवस्थेवरही दिसून येतो. जर निफ्टीमध्ये समाविष्ट कंपन्या नफा कमावत नसतील. भारताची अर्थव्यवस्था आपोआपच घसरायला लागते. आणि जर या कंपन्यांना जास्त नफा मिळत असेल, तर अर्थव्यवस्था आपोआप वाढू लागते.
nifty 50 ची कामगिरी पाहण्यासाठी, तुम्ही शेअर बाजाराशी संबंधित वेबसाइट्स आणि व्यावसायिक टीव्ही चॅनेलवर निफ्टी फ्यूचर आणि nifty चार्ट देखील पाहू शकता.
निफ्टी आणि अर्थव्यवस्था
देशाच्या अर्थव्यवस्थेत निफ्टी-50 चा खूप मोठा वाटा आहे हे अगदी खरे आहे. निफ्टी वर गेला तर देशाची अर्थव्यवस्था वर जाते आणि निफ्टी खाली पडला तर देशाची अर्थव्यवस्था खाली येते.
जसे आपण वर नमूद केले आहे की निफ्टीमध्ये देशातील टॉप 50 कंपन्यांचा समावेश आहे ज्यांचे बाजार भांडवल सुमारे 60% आहे, त्यामुळे साहजिकच या कंपन्यांचा नफा कमी असेल किंवा बाजार भांडवल कमी असेल तर त्याचा थेट परिणाम देशावर होतो. अर्थव्यवस्था.
आम्ही वर नमूद केल्याप्रमाणे निफ्टीमध्ये देशातील ५० कंपन्यांचा समावेश आहे ज्यांचे बाजार भांडवल सुमारे ६०% आहे, त्यामुळे साहजिकच या कंपन्यांचा नफा कमी असेल किंवा बाजार भांडवल कमी असेल तर त्याचा थेट परिणाम देशाच्या अर्थव्यवस्थेवर होतो.
निफ्टी आपल्याला बाजारातील तेजी आणि मंदी दाखवतो. यावरून मार्केटमध्ये पुढे काय होणार आहे हे समजते.
एखाद्या व्यक्तीला शेअर बाजाराविषयी समजून घ्यायचे असेल, तर निफ्टी म्हणजे काय हे समजून घेणे त्याच्यासाठी खूप महत्त्वाचे आहे.
निफ्टी आणि सेन्सेक्समध्ये काय फरक आहे?
Nifty आणि सेन्सेक्स हे दोन्ही निर्देशांक आहेत. Nifty 50 हा राष्ट्रीय शेअर बाजाराचा निर्देशांक आहे. आणि सेन्सेक्स हा मुंबई शेअर बाजाराचा निर्देशांक आहे.
NSE वर 1600 हून अधिक कंपन्या सूचीबद्ध आहेत, ज्यात निफ्टीमधील टॉप 50 कंपन्यांचा समावेश आहे. तर बीएसईमध्ये सुमारे 6000 कंपन्या सूचीबद्ध आहेत, त्यापैकी शीर्ष 30 कंपन्यांचा सेन्सेक्समध्ये समावेश आहे.
निफ्टी आणि सेन्सेक्सचे काम सारखेच आहे. शेअर बाजाराची खरी परिस्थिती सांगणे हा यांचा उद्देश आहे.
निफ्टीचे फायदे काय आहेत?
- देशाच्या अर्थव्यवस्थेत निफ्टी 50 चे मोठे योगदान आहे.
- देशाची अर्थव्यवस्था वर जात आहे की खाली जात आहे हे यावरून दिसून येते.
- बाजारात होणारे चढ-उतार दाखवते.
- निफ्टी 50 मध्ये समाविष्ट असलेल्या कंपन्यांच्या बाजार मूल्याची माहिती मिळते.
- यावरून आपल्याला कळते की, कोणत्या क्षेत्रात गुंतवणुकीचा फायदा होणार आहे.
निफ्टीची गणना कशी केली जाते?(How is Nifty calculated?)
निफ्टी 50 ची गणना ‘फ्री फ्लोट मार्केट कॅपिटलायझेशन वेटेड’ द्वारे केली जाते. त्यात शेअर बाजारातील टॉप 50 कंपन्यांचा समावेश आहे. या कंपन्या वेगवेगळ्या क्षेत्रातील आहेत.
