मराठी भाषेची लिपी कोणती ? | Marathi Langauage Script

भाषा लिहिण्यासाठी विविध लिपींचा वापर केला जातो. जसे मराठी व हिंदी भाषा लिहिण्यासाठी देवनागरी(devnagri), इंग्रजी भाषा लिहिण्यासाठी “रोमन” लिपीचा वापर केला जातो. लिपिचा थेट संबंध लेखी भाषा प्रकाराशी आहे, म्हणून लिपीचं एक वेगळचं महत्व आहे. आपले विचार लिखित स्वरूपात इतरांपर्यंत पोहोचविण्यासाठी लिपी मोलाची भूमिका बजावते. म्हणून आज या लेखात मराठी भाषा लिहिण्यासाठी अस्तित्वात असलेल्या “देवनागरी” लिपिबद्दल माहिती घेणार आहोत.

मराठी भाषेची लिपी कोणती? | Marathi Bhashechi Lipi

सध्याच्या काळात मराठी भाषेची लिपी “देवनागरी” आहे. परंतु प्राचीन काळी मराठी भाषेची लिपी बदलली गेली होती. काही वेळा मराठी भाषा ही बालबोध लिपीतही लिहिली जात होती. प्रथम आपण देवनागरी लिपीबद्दल माहिती घेऊ या

देवनागरी लिपीचा परिचय

देवनागरी ही जगातील सर्वात प्राचीन आणि प्रसिद्ध लिपी आहे. अनेक भारतीय भाषा देवनागरी लिपीत लिहिल्या जातात. उदा:- संस्कृत, पाली, नेपाळी, हिंदी, मराठी इ. इतकंच नाही तर हिंदीतील मैथिली, राजस्थानी, बंगाली इत्यादी अनेक बोलीही देवनागरी लिपीत लिहिल्या जातात. केवळ भारतीय भाषाच नाही तर काही परदेशी भाषाही देवनागरी लिपीत लिहिल्या जातात. देवनागरी लिपी डावीकडून उजवीकडे लिहिली जाते. यात 13 स्वर आणि 33 व्यंजने आहेत, एकूण 46 अक्षरे आहेत.

 

देवनागरी लिपी (devnagri lipi) अतिशय सोपी आणि सुवाच्य आहे. प्रत्येक पात्राचा आवाज वेगळा आहे. हे वाचायला आणि समजायला खूप सोपे आहे कारण त्यात आपण जसे लिहितो तसा उच्चार करतो. तुम्हांला देवनागरीबद्दल बरंच काही माहित असेल पण मोडी आणि बालबोध लिपीचं नाव तुम्ही पहिल्यांदाच ऐकलं असेल. या लिपींबद्दल थोडक्यात जाणून घेऊ या

 

 

 

मोडी लिपी म्हणजे काय? | Modi Script

मोडी हा शब्द पर्शियन भाषेतून आला आहे. याचा अर्थ वाकणे किंवा तोडणे होय. ही लिपी महाराष्ट्राची मुख्य भाषा मराठी लिहिण्यासाठी वापरली जात असे. ही लिपी १२६० ते १३०९ या काळात हेमाडपंतांनी महादेव यादव आणि रामदेव यादव यांच्या काळात प्रचलित होती. ही लिपी हेमाडपंतांनी श्रीलंकेतून आणली होती.

 

देवनागरी लिपीपेक्षा मोडी लिपी (modi lipi) छापणे अवघड आहे. या कारणास्तव 1950 मध्ये मोडी लिपी बंद करण्यात आली. तेव्हापासून मराठी भाषा लिहिण्यासाठी फक्त देवनागरी लिपी वापरली जात आहे. पूर्वी मोडी लिपी राजस्थानपासून महाराष्ट्रापर्यंत मर्यादित होती.

 

1950 पर्यंत महाराष्ट्रातील पत्रव्यवहारही मोडी लिपीत लिहिला जात असे. मोडी लिपीत लिहिलेली अनेक उदाहरणे भारतातील विविध ग्रंथालयांमध्ये उपलब्ध आहेत.

 

 

 

देवनागरी आणि मोडी लिपीत साम्य काय आहे?

तसे, देवनागरी आणि मोडी लिपीत फारसा फरक नाही. देवनागरी आणि मोडी लिपीतील अक्षरे सारखीच आहेत. कारण देवनागरी आणि मोडी लिपीमध्ये स्वर आणि व्यंजने आहेत.

 

 

 

देवनागरी आणि मोडी लिपीत काय फरक आहे?

या लिपींमध्ये फक्त प्रमाणांचा फरक आहे. मोडी लिपी पेन न उचलता लिहावी लागत असे जे फार कठीण होते. मोडी लिपीत कोणतेही अर्धे पूर्ण झालेले अक्षर, कोणतीही चूक किंवा कोणतीही सैल मात्रा लिहिलेली नाही.

 

त्यामुळे मोडी लिपीत लिहिणे जेवढे शक्य आहे तेवढे देवनागरी लिपीत शक्य नाही. आपल्याला देवनागरी लिपीत पूर्ण स्वातंत्र्य आहे पण मोडी लिपीमध्ये अजिबात नाही. पण अलीकडे काही लोकांनी मोडी लिपी पुन्हा वापरण्यास सुरुवात केली असून त्याची सुरुवात पुण्यापासून झाली आहे.

 

 

 

बालबोध लिपी म्हणजे काय? | Balbodh Script

बालबोध लिपी (balbodh lipi) ही देवनागरी लिपीचा विस्तार आहे. कोरकू, मराठी आणि इतर अनेक भाषा या लिपीमध्ये लिहिल्या जातात. यामध्ये देवनागरीतील अनेक अक्षरे आणि चिन्हांव्यतिरिक्त काही नवीन अक्षरे आणि चिन्हे आहेत जसे की “ळ” आणि “=” या अक्षरांना “रफर” म्हणतात. ज्याची मराठी आणि कोरकू भाषेत गरज आहे.

 

 

 

मराठी भाषा कोणत्या भाषेशी संबंधित आहे?

तसे पाहता संस्कृत भाषा ही प्रत्येक भाषेची जननी मानली जाते. बहुतेक भाषांचा जन्म संस्कृत भाषेतून झाला आहे.

 

मराठी भाषा ही महाराष्ट्रात बोलली जाणारी प्रमुख भाषा आहे. एवढेच नाही तर तिला महाराष्ट्राची राजभाषा देखील म्हटले जाते. महाराष्ट्रातील बहुसंख्य लोक संभाषणासाठी मराठी भाषेचा वापर करतात.

 

मित्रांनो, तुम्हांला हा लेख कसा वाटला. आशा आहे तुम्हांला हा लेख आवडला असेलच. जर तुम्हांला हा लेख आवडला असेल, तर कृपया आमच्या वेबसाइटला सबस्क्राइब करा. धन्यवाद!